چرا دولت به تعهدات خود در قابل وزارتخانه های ادغامی عمل نکرد؟

حریره نیوز:چرا دولت به تعهدات خود در قابل وزارتخانه های ادغامی عمل نکرد؟

اجرای ادغام وزارتخانه ها و چالش های دنباله دار دولت و مجلس گویی هنوز بعد از گذشت بیش از یک سال به پایان راه نرسیده است، وزارتخانه هایی که ادغام آنها با واکنش های زیادی مواجه بود بنا به گفته رئیس مجلس هنوز شرح وظایف اش از سوی دولت ارائه نشده و بدون چارت سازمانی اداره می شود این درحالی است که دولت مهلت قانونی اش در این خصوص مدت هاست به اتمام رسیده. به گزارش خبرنگار سیاسی مشرق؛ علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی چندی پیش در حاشیه تودیع و معارفه معاونین قوانین و نظارت مجلس نهم درباره ارائه نشدن چارت سازمانی وزارتخانه‌های ادغامی، با وجود تمام شدن مهلت قانونی این کار و ایجاد مشکلاتی در این رابطه، توضیح داد که نمایندگان مجلس نباید این مشکل را حل کنند بلکه دولت باید لایحه ای بنویسد و درباره این ادغام ها پیشنهادات خود را به مجلس ارائه کنند.

براساس ماده ۵۳ قانون برنامه پنجم توسعه، دولت مکلف بود که تا پایان سال دوم اجرای قانون برنامه پنجم، تعداد وزارتخانه‌ها را از ۲۱ به ۱۷ کاهش دهد، در ماده ۵۳ تصریح شده بود که وظایف و اختیارات وزارتخانه‌های جدید با پیشنهاد دولت به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد.

برداشت دوگانه از قانون

برداشتی که دولت از این قانون ارائه داد خود سبب تدوام چالشی چند ماه میان مجلسی ها و دولتی ها شد اما دولت در برداشت خود از این قانون استدلال می‌کرد که نیازی به ارائه لایحه به مجلس نیست و می‌تواند هر وزارتخانه‌ای را به تشخیص خود ادغام کند.

ولی در این بین شورای نگهبان در تفسیر خود از اصل ۱۳۳ قانون اساسی گفت که با توجه به وضوح اصول قانون اساسی خصوصا اصل ۱۳۳ هرگونه تغییر در وظایف و اختیارات قانونی و نیز ادغام ۲‌یا چند وزارتخانه باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد و تا قبل از تصویب مجلس تغییری در مسئولیت و اختیارات وزیران و وزارتخانه‌های قبلی به‌وجود نخواهد آمد.

اگر چه اصرار دولت به برداشت خود از ماده ۵۳ قانون برنامه پنجم و تاکید مجلس به ارائه لایحه و شرح وظایف وزارتخانه‌های ادغامی، تقریبا از ابتدای سال‌ ۹۰ اصطکاکی را بین این دو قوه رقم زد، اما ورود نهادهایی مثل شورای نگهبان رفته‌رفته رافع این اختلاف شده و درنهایت این دو قوه به نقطه مشترکی از اجرای ماده ۵۳ قانون برنامه پنجم رسیدند.

استدلال دولتی ها

دولت با استناد به ماده ۵۳ براین نظر بود که اختیار ادغام وزارتخانه ها در تعیین وزارتخانه های ادغامی با دولت است و برهمین اساس می گفت که ابتدا مجلس باید ادغام وزارتخانه های پیشنهادی دولت را به تصویب برساند و بعد شرح وظایف و چارت سازمانی وزارتخانه ادغامی در کارگروهی با حضور وزیر انتخابی از سوی رئیس جمهور تدوین شود. اما در مجلس بر خلاف آنها بر این نظر بودند که دولت پیش از هر اقدامی باید شرح کار وزارتخانه های ادغامی را به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی برساند.

در نهایت با ادغام برخی از وزارتخانه ها مقرر شد که دولتی ها حداکثر ۶ ماه پس از ادغام شرح وظایف و چارت سازمانی وزارتخانه جدید را به تصویب نمایندگان مجلس برسانند.

اما به گفته علی لاریجانی پس از گذشت مهلت قانونی و سپری شدن بیش از یکسال از ماجرای ادغام ها هنوز دولت به تعهد خود مبنی بر ارائه شرح وظایف جامعه عمل نپوشانده است.

لایحه چهار خطی برای شرح وظایف

البته در خرداد ماه سال گذشته معاون وقت پارلمانی دولت لایحه شرح وظایف وزارت امور زیر بنایی برای تصویب به مجلس ارائه کرده بود که اعتراضات تعداد زیادی از نمایندگان را در پی داشت.

محمدرضا میرتاج الدینی معاون پارلمانی دولت در تشریح لایحه پیشنهادی شرح وظایف وزارت امور زیر بنایی خطاب به نماینده ها گفته بود که ادغام وزراتخانه ها وظیفه ای است که شما نمایندگان بر عهده دولت گذاشتید و از دولت خواستید که ادغام به نحوی باشد که از ۲۱ به ۱۷ وزارت خانه برسد و وظایف و اختیارات جدید را به مجلس معرفی کند.

جواد جهانگیرزاده در مخالفت با یک فوریت لایحه دولت در مورد شرح وظایف و اختیارات وزارت مسکن و امور زیر بنایی به شدت به نحوه سخنان معاون پارلمانی دولت اعتراض کرده و به نماینده ها اطلاع داد دولت می خواهد حتی شرح وظایف وزارت خانه ها را هم وزیرش در کارگروهی تعیین کند و لایحه چهار خطی به مجلس آورده است.

وی خطاب به میر تاج الدینی گفت که شما دارید به مجلس گزارش می دهید؟ مگر بر اساس ماده ۵۳ قانون برنامه پنجم توسعه قرار نبود شما وظایف را به مجلس بدهید؟ شما اسم آنچه آورده اید را لایحه شرح وظایف گذاشته اید؟ در حالی که شما می خواهید مجلس به وزیر رای بدهد و آن وقت وزیر برود و برای خودش کارگروه تشکیل دهد و وظایفش را بنویسد؟ در آن برهه پس از تذکرهای فراوان در نهایت نمایندگان به یک فوریت این لایحه دولت رای ندادند.

وزارتخانه های بدون شرح وظایف

امیدوار رضایی؛ معاون قوانین مجلس نهم در این رابطه در گفتگویی گفته است که وقتی یک دستگاه جدیدی مانند وزارتخانه با آن ابعاد کاری وسیع تشکیل می گردد طبیعتا باید بلافاصله کار تهیه پیشنهاد شرح وظایف آن آغاز می شد و در کوتاه ترین زمان به مجلس ارائه می شد.

ما معمولا فرصتی ۶ ماهه به دولت می دهیم اما برخی مصوبات زمان ندارد و به لحاظ اهمیت آن باید در کوتاه ترین زمان ممکن اجرا شوند.

معاون قوانین مجلس می گوید که تا کنون شرح وظایف هیچ کدام از وزارتخانه های ادغامی به مجلس نرسیده است و تمام وزارتخانه های جدید التاسیس اعم از وزارتخانه های ادغامی و یا وزارت ورزش و جوانان که هم زمان با ادغام وزارتخانه ها تاسیس شده بود بدون شرح وظایف اداره می شوند و این شیوه مدیریت آثار سوء فراوانی برای کشور در پی خواهد داشت.

با این اوصاف جای انتقاد به عملکرد دولت نسبت به عدم ارائه شرح وظایف وزارتخانه های ادغامی در فرصت قانونی باقی است و انتظار می رود دولت دهم هر چه سریعتر در سال پایانی خود به تعهداتش در قبال مجلس عمل کند تا آسیبی از این ناحیه وارد نشود.