کشاورزی ایران معدن طلای ناشناخته

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حریره از فارس، طی سالهای گذشته با افزایش روزافزون جمعیت و نیز تخریب‌هایی که درمنابع طبیعی خدادادی صورت گرفت باعث شد منابع تولید غذا روزبه روز محدودتر شود، انسان برای تامین نیازهای رو به فزونش به استفاده از انواع کودهای شیمیایی،‌هورمون‌ها و سموم روی آورد اگرچه در ابتدا رشد سریع محصولات کشاورزی و آبزی را سبب شد اما بعد از مدتی گرفتاری‌هایی برای بشری امروزی بوجود آورد.

باقیمانده سموم و کودهای شیمیایی در محصولات کشاورزی و فراورده‌های غذایی و محصولات آبزی طی سالهای گذشته باعث شیوع انواع بیماری‌های نوظهور شد.

افزایش بیماری‌ سرطان، سقط جنین و انواع بیماری‌‌ دیگر را برخی به سمی بودن محصولات غذایی نسبت می‌دهند.

عباسعلی مطلبی رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور به خبرنگار فارس گفت: افزایش سرطان‌ در کشور بی‌ارتباط با مراحل تولید مواد غذایی در کشور نیست و به هر میزان مراحل تولید و فرآوری محصولات غذایی کنترل شود، میزان ابتلاء به برخی بیماری‌ها مانند سرطان در کشور کمتر خواهد شد.

اما غذا در فرهنگ دینی هم بسیار حایز اهمیت است، اکثر علما و عرفا در سلامت غذای خودشان نهایت دقت را داشتند تا در ارتباط معنوی با عالم غیب مشکلی ایجاد نشود.

و اگر امروزه ارتباط‌های معنوی نسبت به گذشته کمرنگ شده است شاید ریشه آنها را در سالم نبودن مواد غذایی هم بتوان جستجو کرد.

بشر امروزی بعد از این همه گرفتاریها دوباره تصمیم گرفته است به اصل خویش برگردد، تولید غذای سالم با استفاده از منابع طبیبعی، کنترل بیماری‌ها از طریق عوامل طبیعی، استفا از کود طبیعی به جای شیمیایی، استفاده از برخی گلها به عنوان حشره‌کش و غیره که به نوعی به اصل خویش که همان طبیعت است برگردد.

به قول مولانا:

هر کسی کو دور ماند از اصل خویش/ بازجوید روزگار وصل خویش

ششمین جشنواره عرضه محصولات کشاورزی ارگانیک و طبیعی به مدت یک هفته در بوستان گفت‌وگو برگزار شد.

در این جشنواره انواع میوه، خشکبار، عسل، موادغذایی،‌گیاهان دارویی با تخفیف ۱۰ درصد عرضه می‌شد.

گزارش پیش رو بررسی می‌‌کند، آیا صرفا برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی و آن هم یکی دوبار در سال می‌تواند به تولید و ترویج این نوع محصولات کمک کند؟ و اصولا چگونه می‌توان تولید و مصرف محصولات سالم را در کشور توسعه داد.

با گشت و گذار در دو سالن جشنواره محصولات ارگانیک و طبیعی متوجه می‌شوم اکثر محصولات کشاورزی به صورت فله‌ای و بدون بسته‌بندی عرضه می‌شود و حتی سایر محصولات بسته‌بندی شده هم معمولا هیچ برند تجاری ندارند.

* نبودن برند

نبودن برند تجاری یکی از مشکلات عمده محصولات کشاورزی و مواد غذایی است که محدودیتی در برابر تولید، عرضه تجاری، صادرات و نیز تبلیغ محصولات ایجاد می‌کند. طی سالهای گذشته بخش دولتی که باید به عنوان بخش حاکمیتی و نظارت بر اجرا عمل کند، افسار برندسازی را رها کرده و بخش خصوصی هر طور که خواسته، عمل کرده است. وجود انواع گواهی کننده‌های خارجی در کشور مانند شرکتهای آلمانی BCS، سرس، انجمن خاک انگلستان و بیوسان گواه نشانگر این موضوع است.

شرکتهای گواهی کننده سلامت محصولات کشاورزی در کشور به دلیل هزینه‌هایی که به عنوان حق‌العضو دریافت می‌کنند رغبت بیشتری برای این کار پیدا کرده‌اند و روز به روز بر تنوع آنها در کشور افزوده می‌شود اما در کنار آن بخش دولتی که باید سلامت محصولات و جامعه را در نظر بگیرد فعالیت‌های کمرنگ‌تری دارد.

در یکی از غرفه‌های این نمایشگاه که سیب‌زمینی عرضه می‌شود و به عنوان محصول سالم و طبیعی معرفی شده است از غرفه‌دار در مورد نحوه جلوگیری از آفات و بیماری‌ها در مزارع می‌پرسم.

این سیب‌زمین‌ کار اردبیلی می‌گوید: از سمومی مانند پاراگوات و حشره‌کش پیتیرون استفاده می‌کنم، اما شرکتهای خصوصی محصول ایشان را به عنوان محصول سالم معرفی کرده‌اند.

طی سالهای گذشته خبرهای زیادی مبنی بر اینکه این گونه شرکتها به خاطر دریافت حق عضویت گواهی‌های بی‌مورد انجام می‌دهند وجود داشته و ضمن اینکه مراجع دولتی هم که یکی از آنها مؤسسه استاندارد است اقدام جدی در این زمینه نداشته است.

* کد ۱۶ رقمی محصولات کشاورزی وجود ندارد

اکثر محصولاتی که در این جشنواره عرضه شد  کد ۱۶ رقمی نداشتند، سال گذشته وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد همه محصولات کشاورزی شناسنامه‌دار می‌شوند و با درج کد ۱۶ رقمی تمام مراحل از تولید تا مصرف قابل شناسایی و رصد خواهد بود.

* کشاورزان هزینه تولید محصول سالم را بالا می‌دانند

در یکی از غرفه‌ها که به گفته خودش خیار گلخانه‌ای گواهی شده عرضه می‌شود، تولید کننده محصول می‌گوید: ۱٫۵ هکتار مزرعه خیار و نیم هکتار خیار گلخانه‌ای دارم که به روش طبیعی با آفات و بیماری‌های آن مقابله می‌کنم اما هزینه آن بالاست و قیمت تمام شده بیشتر می‌شود.

*کودکی که با مصرف محصول نا سالم به بیماری ناعلاج دچار شد

وی در پاسخ به اینکه با این وصف چرا اقدام به تولید می‌کنید،‌ می‌گوید: من تاوان استفاده از محصولات سمی و ناسالم را داده‌ام یکی از نوه‌هایم به دلیل استفاده از این نوع محصولات به یک بیماری‌ ویروسی ناعلاج دچار شده است، بنابراین به هر قیمتی خودم را موظف به تولید محصول سالم می‌دانم، اما از نظر اقتصادی برایم به صرفه نیست.

*قیمت و مکان‌های عرضه محصولات ارگانیک طبیعی همچنان نامشخص است

از دو سال پیش قرار شد قیمت و مکان‌های عرضه برای محصولات طبیعی مشخص شود، اما همچنان عرضه این محصولات محدود به یکی، دو بار در سال و در جشنواره‌هایی که بدین منظور برگزار است، می‌شود.

پیش از این قرار بود در میادین میوه و تره‌بار جایگاهی برای عرضه این محصولات مشخص و قیمت مصوبی هم وجود داشته باشد.

یک خانواده ۴ نفره پدر، مادر، خواهر و برادر از منطقه پیروزی تهران برای خرید محصولات ارگانیک و طبیعی به بوستان گفت‌وگو آمده‌اند، می‌گوید: قیمت‌ میوه در این نمایشگاه بسیار بالاست، اما قیمت سیب‌زمینی و پیاز بسیار مناسب است. آنها از اینکه در سطح شهر مکان‌های عرضه این محصولات وجود ندارد گلایه دارند. آنها می‌گویند تنها به دلیل اینکه محصول سالم و طبیعی خریداری کنیم، این همه راه را برای خرید به اینجا آمده‌ایم.

* نبود نظارت

به دلیل نبودن مصوبه‌ قیمت برای اینگونه محصولات قیمت‌ها در این نمایشگاه بسیار متنوع است، قیمت عسل ۳۸۰ گرمی ۲۷ هزار تومان عرضه می‌شود که بسیار بالا است، اما بر روی خود محصول نیز علایمی از نظر اینکه محصول ارگانیک و یا طبیعی است وجود ندارد. به نظر می‌رسد دولت قبل از هر چیز باید به ارزش استفاده از این گونه محصولات تأکید کند و قیمت‌های مصوبی هم در این زمینه ارائه کند تا خریداران دچار سردرگمی نشوند.

* نبود فرهنگ‌سازی

حدود یک درصد از کل محصولات کشاورزی و مواد غذایی در دنیا از نوع ارگانیک است و دولتها ارزش این نوع محصولات را برای مردم خود روشن کرده‌اند و در مقابل قیمت‌های چند برابری را نیز برای آن اعلام می‌کنند تا هم خریداران توجیه شوند و هم اینکه این گونه تولید برای کشاورزان به صرفه باشد، اما در کشور ما به دلیل عدم فرهنگ‌سازی مناسب و نبودن مرز مشخص بین محصولات طبیعی، سالم و ارگانیک که هر کدام تعریف جداگانه‌ای دارد قیمت‌ها هم برای مصرف کنندگان و تولید کنندگان ناراضی کننده است.

در قانون بهره‌وری کشاورزی هم که به اختصاص برنامه‌های کشاورزی در صدا و سیما تأکید شده است، همچنان برنامه‌های صدا و سیما کلیشه‌ای و خیلی کوتاه در بخش کشاورزی است.

لازم است دولت از طریق رسانه‌ها و برگزاری مکرر چنین جشنواره‌هایی به ارزش استفاده از محصولات ارگانیک یادآور شود و برند و کد ۱۶ رقمی مشخصی برای آنها تعیین و برای آنها نظارت داشته باشد و نیز مکان‌های عرضه با قیمت مصوب تعریف کند.

در چنین شرایطی مردم برای استفاده از این گونه محصولات اشتیاق بیشتری پیدا کرده و تولید کنندگان نیز به دلیل به صرفه بودن از تولید خود راضی می‌شوند.